Aviasiya xidmətlərinin sertifikatlaşdırılması qaydaları qəbul edilib

 

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti, aviasiya sahəsində xidmətlərin göstərilməsi ilə bağlı sertifikasiya proseslərinin tənzimlənməsi məqsədilə bir sıra qərarlar qəbul edib.

 

 

Mülki hava gəmilərinə texniki xidmət göstərən təşkilatların sertifikatlaşdırılması Qaydası

 

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2025-ci il “ 25  fevral tarixli 47 nömrəli Qərarı  ilə “Mülki hava gəmilərinə texniki xidmət göstərən təşkilatların sertifikatlaşdırılması Qaydası” təsdiq edilmişdir. 

 

Təşkilatlar, aviasiya sahəsində texniki xidmətləri yerinə yetirərkən müəyyən bir sıra əsas tələblərə riayət etməlidir. İlk növbədə, təşkilatın texniki xidmətləri təmin etmək üçün müvafiq avadanlıq və alətləri olması vacibdir. Bu avadanlıqlar və alətlər, dövlət, regional və beynəlxalq standartlara uyğun olmalı, həmçinin daima kalibrlənməli və istismar vəziyyəti təmin edilməlidir.

 

Texniki xidmətlərlə bağlı məlumatların düzgün idarə olunması və saxlanması təşkilat üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Təşkilat, bütün tələb olunan texniki məlumatları daim yeniləməli və istifadə üçün hazırlamalıdır. Həmçinin, texniki xidmətlərin planlaşdırılmasında bütün zəruri resurslar – işçilər, avadanlıqlar, materiallar və texniki vasitələr nəzərə alınmalıdır. İş planlamasında insan amili də önəmlidir; yorğunluq kimi risk faktorları qiymətləndirilməli və bu risklər aradan qaldırılmalıdır.

 

Təşkilatlar yalnız təsdiq edilmiş hava gəmilərinə və komponentlərinə texniki xidmət göstərə bilər və bunun düzgünlüyünü təmin etməkdən məsuliyyət daşıyırlar. Texniki xidmətlərin tamamlanmasından sonra uçuşa buraxılış sertifikatı verilməli, bu sertifikat yalnız müvafiq səlahiyyətli şəxs tərəfindən təsdiqlənməlidir. Sertifikatın verilməsi üçün bütün texniki xidmət işlərinin düzgün və tam şəkildə yerinə yetirilməsi yoxlanılmalıdır.

 

Sertifikatlaşdırma prosesinin bir hissəsi olaraq, təşkilat bütün texniki xidmətlərlə bağlı sənədləri və məlumatları saxlamalıdır. Bu sənədlər müvafiq sertifikatı verən və uçuş təhlükəsizliyini təmin edən müfəttişlər tərəfindən yoxlanılmalıdır. Belə məlumatlar müəyyən bir müddət ərzində saxlanmalı, məsələn, istismara buraxılış sertifikatı üçün bu məlumatlar ən azı üç il müddətində qorunmalıdır.

 

Həmçinin, hər hansı bir aviasiya hadisəsi və ya ciddi insident baş verdikdə, təşkilat dərhal müvafiq qurumlara məlumat verməli və hadisənin araşdırılması üçün lazımi addımlar atmalıdır. Bu, uçuş təhlükəsizliyinin təmin edilməsində vacibdir.

 

Təşkilatlar podratçı və subpodratçılara texniki xidmət fəaliyyətlərinin bir hissəsini həvalə etdikdə, onların fəaliyyətlərinin müvafiq təhlükəsizlik tələblərinə uyğun olub-olmaması diqqətlə yoxlanılmalıdır. Təşkilat, subpodratçıların fəaliyyətini idarə edərkən, uçuş təhlükəsizliyinə dair bütün riskləri nəzərə almalı və bu riskləri idarə etməlidir.

 

Tanınma sertifikatı yalnız müvafiq aviasiya orqanları tərəfindən verilə bilər. Təşkilat bu sertifikatı əldə etmək üçün müəyyən sənədləri təqdim etməli və müfəttiş yoxlamasından keçməlidir. Sertifikatın etibarlılığı 2 il müddətinə verilir və təşkilat bu müddət bitdikdən sonra sertifikatın yenilənməsi üçün müraciət edə bilər. Həmçinin, tanınma sertifikatı itirildikdə və ya zədələndikdə, təşkilat dublikatın verilməsi üçün müraciət etməlidir.

 

Bütün bu tələblər, aviasiyanın təhlükəsiz və səmərəli işləməsini təmin etmək üçün vacibdir. Təşkilatların bu qaydalara riayət etməsi, aviasiya sahəsindəki bütün fəaliyyətlərin yüksək standartlara uyğun olmasını və uçuş təhlükəsizliyinin qorunmasını təmin edir.

 

Mülki hava gəmilərinin və onların komponentlərinin uçuşa yararlılığının saxlanılmasını idarə edən təşkilatların sertifikatlaşdırılması Qaydası

 

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2025-ci il “ 20 ” fevral tarixli 38 nömrəli Qərarı ilə "Mülki hava gəmilərinin və onların komponentlərinin uçuşa yararlılığının saxlanılmasını idarə edən təşkilatların sertifikatlaşdırılması Qaydası" təsdiq edilmişdir.

 

Hava gəmilərinin uçuşa hazırlıq vəziyyətinin idarə olunması ilə məşğul olan təşkilatların sertifikasiyası mülki aviasiyanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu təşkilatlar Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi və beynəlxalq aviasiya standartlarına uyğun şəkildə fəaliyyət göstərməlidir. Sertifikatlaşdırma prosesi təşkilatların təhlükəsizlik tələblərinə uyğunluğunu təsdiq edir və onlara hava gəmilərini uçuşa hazırlamaq hüququ verir.

 

Sertifikatlaşdırma prosesi təşkilatın Mülki Aviasiya Agentliyinə müraciəti ilə başlayır. Təşkilat təqdim etdiyi sənədlər əsasında yoxlanılır və fəaliyyətlərinin müvafiq təhlükəsizlik standartlarına uyğunluğu müəyyən edilir. Sertifikatlaşdırma prosesində təşkilatın əməliyyatları, işçi heyətinin peşəkarlığı, istifadə edilən avadanlıq və təhlükəsizlik prosedurlarına riayət olunması qiymətləndirilir. Əgər bütün tələblər yerinə yetirilsə, təşkilat sertifikat alır və müvafiq aviasiya əməliyyatlarını yerinə yetirməyə icazə verilir.

 

Bununla yanaşı, mülki aviasiyada tez-tez subpodratçılara müraciət olunur. Subpodratçılar, əsas təşkilat tərəfindən icra olunan işlərin bir hissəsini yerinə yetirən və ya xidmət göstərən şirkətlərdir. Bu halda əsas təşkilat, subpodratçıların da sertifikatlaşdırılmasına nəzarət etməli və onların fəaliyyətlərinin təhlükəsizlik tələblərinə uyğun olmasını təmin etməlidir. Subpodratçılar, tələblərə uyğun fəaliyyət göstərdikdə, əsas təşkilatın sertifikatlaşdırma prosesinə daxil edilə bilər.

 

Təşkilatlar həmçinin müntəzəm olaraq daxili yoxlamalar keçirərək, əməliyyatların yüksək təhlükəsizlik səviyyəsini qorumağa çalışmalıdırlar. Sertifikat verilərkən, təşkilat müəyyən bir müddətə icazə alır və bu müddət bitdikdə sertifikatın yenilənməsi tələb olunur. Sertifikatlaşdırmanın müddəti bitdikdə təşkilat yenidən yoxlamadan keçir və uyğunluq müəyyən edildikdən sonra sertifikat yenilənir.

 

Bu proses, həmçinin, subpodratçıların təhlükəsizlik tələblərinə uyğunluğunu da əhatə edir. Subpodratçılar müvafiq sertifikata sahib olmalı və əsas təşkilatın müəyyən etdiyi təhlükəsizlik qaydalarına riayət etməlidirlər. Sertifikat itirildikdə və ya zədələndikdə, təşkilat dərhal müraciət edərək bərpa üçün lazımi addımları atmalıdır.

 

Beləliklə, hava gəmilərinin uçuşa hazırlanması ilə məşğul olan təşkilatların sertifikasiyası yalnız əsas təşkilatın deyil, həm də subpodratçıların təhlükəsizliyini təmin etməklə mülki aviasiyanın ümumi təhlükəsizliyinin təmin olunmasında vacib rol oynayır.

 

Uçuş və kabinə heyətinə təlim keçən təşkilatlara, uçuş və kabinə heyətinin bilik və bacarıqlarını yoxlayan təlimçilərə sertifikatın verilməsi Qaydası

 

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2025-ci il 19  fevral tarixli 27 nömrəli Qərarı ilə "Uçuş və kabinə heyətinə təlim keçən təşkilatlara, uçuş və kabinə heyətinin bilik və bacarıqlarını yoxlayan təlimçilərə sertifikatın verilməsi Qaydası" təsdiq edilmişdir.

 

Aviasiya personalının, o cümlədən təyyarə heyətinin, uçuş simulyatorlarının və təlimatçıların tədrisi ilə məşğul olan təşkilatların sertifikasiyası, hava daşımalarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün əsas rol oynayır. Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyinə əsasən, həmçinin Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyasına uyğun olaraq, bu təşkilatlar müəyyən edilmiş tələblərə cavab verməlidir.

 

Təlim təşkilatlarının sertifikasiyası üçün əsas tələblərdən biri onların müvafiq qanunlara uyğun fəaliyyət göstərməsidir. Təşkilatlar təhlükəsizlik və uyğunluq sahəsində bütün tələbləri yerinə yetirməli və bu sahədə effektiv idarəetmə sisteminə malik olmalıdırlar. Tədris prosesində istifadə edilən bütün avadanlıqlar və materiallar beynəlxalq standartlara uyğun olmalı, uçuş simulyatorları isə real şəraitə uyğun olaraq hazırlanmalıdır.

 

Təlimatçıların yüksək ixtisaslı və təcrübəli olması, o cümlədən müntəzəm olaraq təsdiqlənməsi və təkmilləşdirilməsi vacibdir. Sertifikasiya prosesi Azərbaycanın Mülki Aviasiya Agentliyi tərəfindən həyata keçirilir. Bu proses təşkilatın təlim keyfiyyətini, istifadə olunan materialların və metodların uyğunluğunu, təhlükəsizlik qaydalarına əməl edilməsini qiymətləndirir və müvafiq sertifikat verir. Həmçinin, hər hansı bir dəyişiklik, məsələn, təşkilatın rəhbərliyində dəyişiklik və ya təhlükəsizlik siyasətində yeniliklər olduğu təqdirdə, bu barədə Mülki Aviasiya Agentliyinə məlumat verilməlidir.

 

Təlim təşkilatları, həmçinin, bütün təlim proseslərini sənədləşdirməli və bu sənədləri beş il müddətində saxlamalıdırlar. Bu tələblərin yerinə yetirilməsi, aviasiya sektorunda təhlükəsizliyin artırılmasına və mütəxəssislərin yüksək səviyyədə hazırlanmasına töhfə verir.