Vergi sistemi

Əmlakın özgəninkiləşdirilməsindən əldə olunan gəlirlərə standart gəlir (mənfəət) vergisi dərəcələri tətbiq olunur. Məsələn, fiziki şəxslərin gəlir vergisi 14%, hüquqi şəxslərin mənfəət vergisi isə 20%-dir. Daşınmaz əmlakın satışı zamanı əməliyyata sadələşdirilmiş vergi tətbiq olunur. Ətraflı məlumat üçün bura baxın.

Azərbaycanda ayrıca vergi növü olaraq, kapitalın dəyərinin artımı ("capital gains") vergisi tətbiq edilmir. Lakin bu, əmlakın özgəninkiləşdirilməsindən əldə edilən gəlirlərin gəlir (mənfəət) vergisindən azad olması kimi başa düşülməməlidir. Əmlakın özgəninkiləşdirilməsindən əldə edilən gəlirlər, xüsusilə iştirak payının, daşınmaz əmlakın və digər aktivlərin satışından əldə olunan gəlirlər gəlir (mənfəət) vergisi strukturunun bir hissəsidir (Azərbaycan qlobal gəlir vergisi prinsipini tətbiq edir). Əmlakın yenidən qiymətləndirilməsindən yaranan istənilən artım yalnız təqdim edildiyi (yəni satış və ya digər formada özgəninkiləşdirilmə) zaman gəlir (mənfəət) vergisinə cəlb olunur. 

Fiziki şəxslərin gəlir vergisinin ümumi dərəcəsi aylıq gəliri 2500 AZN-dən az olduqda 14%-dir; 2500 AZN-dan artıq gəlirə isə 25%-lik dərəcə tətbiq edilir. Neft-qaz sahəsi istisna olmaqla, dövlət qeyri-neft sənayesində (özəl işəgötürənlər) əldə olunan əmək haqqı gəlirləri aylıq 8000 AZN-ə qədər gəlir vergisindən azaddır.

Bəli, dividendlər üzrə ümumi vergi dərəcəsi 5% təşkil edir və bu vergi, Azərbaycanın rezident hüquqi şəxsləri tərəfindən mənfəət təsisçilər arasında bölüşdürüldükə tutulmalıdır (bu dərəcə, hüquqi şəxs təsisçi və fiziki şəxs təsisçilərə ödənişlərə də eyni dərəcə ilə tətbiq edilir və rezidentlik statusundan asılı olaraq da hər hansı fərqli dərəcə tətbiq edilmir).

Ümumi korporativ gəlir vergisi (mənfəət vergisi adlanır) mənfəətin 20%-ni təşkil edir. Gəliri 200,000 AZN-dən az olan və minimum üç işçisi olan mikro müəssisələr mənfəət vergisini 5% dərəcə ilə ödəyirlər. Xüsusi hallarda, belə mikro müəssisələr sadələşdirilmiş vergi rejimini tətbiq etmə hüququna malikdir, yəni mənfəət vergisi əvəzinə ümumi gəlirin 2%-ni (xərclər çıxılmır) ödəyə bilərlər. İctimai iaşə müəssisələri (restoranlar, kafelər və s.) dövriyyələri 200,000 AZN-dən artıq olduqda, sadələşdirilmiş vergi olaraq ümumi gəlirin 8%-i (xərclər çıxılmır) dərəcəsi ilə vergi tətbiq etmək hüququna malikdir.

Vahid məcəllələşdirilmiş vergi qanunvericiliyi (yəni, vahid Vergi Məcəlləsi); dövlət və bələdiyyə vergiləri sistemi (bələdiyyə vergilərinə fiziki şəxslərin əmlak vergisi, fiziki şəxslərin torpaq vergisi, bələdiyyəyə aid müəssisələrin mənfəət vergisi daxildir), habelə digər bütün vergilərin daxil olduğu dövlət vergiləri kimi təsnif olunur; Azərbaycanda vergi orqanları qismində İqtisadiyyat nazirliyinin Dövlət Vergi Xidmətinin departamentləri, gömrük orqanları (idxal edilmiş ƏDV-yə görə) və bələdiyyə vergi xidmətləri (bələdiyyə vergiləri ilə bağlı) fəaliyyət göstərir.

Bütün vergitutma məsələləri Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi ilə tənzimlənir və hər hansı digər qanunla əlavə vergilər tutulmur. Vergi Məcəlləsi inzibati vergi prosedurlarını, həmçinin rezidentlər və qeyri-rezidentlər üçün, daxili və beynəlxalq vergi öhdəlikləri üzrə əsas vergitutma məsələlərini əhatə edir.